Мемлекет басшысының "Рухани жаңғыру" бағдарламалық мақаласының қойылған міндеттерін іске асыру шеңберінде 2017 жылғы 15 мамырда ҚР Мәдениет және спорт министрлігі жанындағы "Қазақстан Республикасының Ұлттық мұражайы" РМҚК - да саяси ғылымдар кандидаты Б.Әбдіғалиұлының басшылығымен жаңа мекеме-"Киелі Қазақстан" ғылыми-зерттеу орталығы құрылды. Орталық жанынан жалпыұлттық және жергілікті киелі орындарды анықтау мен өзектендірумен айналысатын 40 маманнан тұратын Ғылыми-сарапшылық кеңестің (ҰЭТ) жұмысы ұйымдастырылды. Кеңес жұмысына Қазақстанның көрнекті ғалымдары, өлкетанушылары мен қоғам қайраткерлері қатысуда.
Киелі объектілер картасын жүйелеу және әзірлеу жөніндегі жұмыстың негізгі мақсаттары мен міндеттері 2017 жылғы 26 мамырда Қазақстан Республикасы Ұлттық музейінде барлық өңірлер өкілдерінің, сарапшылардың, ғалымдардың (Қ.Байпақов, с. Әжіғали, М. Әбусейітов, А. Гаркавец және т. б.) және басқа да мүдделі тараптардың қатысуымен "Қазақстанның қасиетті рухани құндылықтары" жобасын іске асыру жөніндегі I Республикалық форумда қаралды.
Киелі нысандардың тізімін жасау және іріктеу бойынша әдістемелік ұсынымдар әзірленіп, өңірлерге жолданды, әр өңірде облыс әкімінің орынбасарлары немесе облыстық мәдениет басқармаларының басшысы бастаған киелі нысандарды анықтау бойынша 10-15 адамнан тұратын жұмыс топтары жұмыс істейді.
Орталық қызметкерлері "Туған жер "қазақстандық өлкетанушылар бірлестігі" ҚБ бірлесіп 2017 жылдың күзгі кезеңінде еліміздің барлық өңірлерінде киелі нысандар бойынша этномәдени экспедициялар өткізді. Экспедицияларда жергілікті ғалымдар және өлкетанушылармен түсіндіру кездесулері үшін жергілікті БАҚ-тың қатысуымен дөңгелек үстелдер ұйымдастырып, өткізді, Фото-бейнетіркеу, сондай-ақ жергілікті тұрғындардан ақпараттар, аңыздар мен аңыздар жинау үшін объектілерге барды. Этномәдени экспедициялардың арқасында жаңа өңірлік киелі нысандар анықталды. Әр топ 5-7 адамнан тұрды, оларды көрнекті профессорлар, ғылым докторлары басқарды.
Солтүстік Қазақстан (Нұр-Сұлтан қаласы – Солтүстік Қазақстан облысы - Петропавл қаласы – Қостанай облысы - Қостанай қаласы.);
Оңтүстік Қазақстан (Нұр-Сұлтан қаласы - Оңтүстік Қазақстан облысы – Шымкент қаласы – Қызылорда облысы – Қызылорда қаласы);
Қарағанды облысы (Нұр-Сұлтан қ. - Ақмола облысы - Қарағанды облысы - Қарағанды қ.);
Шығыс Қазақстан (Нұр-Сұлтан қ. - Павлодар облысы - Павлодар қ. - Шығыс Қазақстан облысы Семей қ. - Өскемен қ.);
Батыс Қазақстан (Нұр-Сұлтан қ. - Ақтөбе облысы - Ақтөбе қ. - Батыс Қазақстан облысы - Орал қ. - Атырау облысы - Атырау қ. - Маңғыстау облысы - Ақтау қ.);
Алматы облысы (Нұр-Сұлтан қ. – Алматы облысы – Алматы қ. - Жамбыл облысы-Тараз қ.).
Экспедиция материалдары бойынша "Қасиетті Қазақстан" Орталық ғылыми-зерттеу орталығының қызметкерлері өлкетанушылармен, археологтармен және этнологтармен бірлесіп, "Туған жер "қазақстандық өлкетанушылар бірлестігі" ҚБ-ға есептер дайындап, тапсырды, соның негізінде "Фолиант" баспасынан келесі еңбектер шығарылды:
1) Қазақстанның жалпыұлттық маңызы бар киелі объектілері (қаз., орыс. және анг. тиражы 1000 дана.
2) Қазақстанның аймақтық киелі объектілері (қаз., орыс. )- 1000 дана.
Кітаптарда киелі нысандардың иллюстрациялық материалдары, Тарихи деректер, сондай-ақ аңыздар мен дәстүрлер ұсынылған. Бұл жұмыстарды өмірдің әртүрлі салаларында қолдануға болады: оқу орындарындағы әдістемелік құрал ретінде, туристерге арналған анықтамалық материал ретінде және т. б.
Ғалымдар, ғылыми-сарапшылық кеңес мүшелері 2017 жылы Нұр-Сұлтан қаласы мен Ақмола облысының, Алматы қаласының, Алматы облысының бірінші томында, Батыс Қазақстан, Маңғыстау, Атырау және Ақтөбе облыстарының екінші томында, Қарағанды, Жамбыл, Қостанай және Қызылорда облыстарының үшінші томында сакралды объектілерді қамтитын, қазақ және орыс тілдерінде 2000 дана таралыммен "Сакралды Қазақстан" энциклопедиясының і томын, 2018 жылы ІІ томын, 2019 жылы ІІІ томын дайындап шығарды. Қазіргі уақытта осы энциклопедияның Қарағанды, Жамбыл, Қостанай және Қызылорда облыстарына арналған Төртінші томын дайындау және шығару бойынша жұмыстар жүргізілуде.
Бұл еңбекте киелі нысандардың материалдары жинақталған, олар Қазақстан халқының бірігуіне және оның азаматтық бірегейлігіне ықпал еткен өткенді баяндайды. Энциклопедияда объектілердің иллюстрациялық материалы және олардың орналасқан жерінің жиналмалы карталары ұсынылған. Қазіргі уақытта осы энциклопедияның Қарағанды, Жамбыл, Қостанай және Қызылорда облыстарына арналған үшінші томын дайындау және шығару бойынша жұмыстар жүргізілуде.
"Жалпыұлттық маңызы бар Қазақстанның киелі географиясы" көпфункционалды виртуалды картасы жасалды, онда тарихи объектілер туралы қысқаша және толық ақпарат беріледі, атап айтқанда, объектінің киелі екендігі сипатталады. Фотогалерея, Бейнегалерея бар, қозғалмалы белгішелер қолданылады. Сонымен қатар, сіз өзіңіздің смартфоныңыз, планшетіңіз немесе компьютеріңіз арқылы бейне турға бара аласыз. Қабылдау динамикасын қамтамасыз ету және пайдаланушыларға ыңғайлы болу үшін осы объектіге қандай туристік агенттік қызмет көрсететіні туралы ақпарат беріледі, экскурсия басталатын уақыт, маршрут қандай болады. Карта жалпы интернет-ресурста қолжетімді www.qazmap.kz на (каз., орыс. және ағыл. тілдер).
"Жергілікті маңызы бар Қазақстанның киелі географиясы" интерактивті картасы жасалды, онда Қазақстанның өңірлік киелі объектілері толық сипаттамасы мен фотогалереясы, сондай-ақ геолокация арқылы таңдап алынған киелі объектілерге (қаз. және орыс. тілдер).
Әлеуметтік желілерге арналған Қазақстанның киелі объектілері туралы ұзақтығы 40 секунд қазақ, ағылшын және орыс тілдерінде мобильдік форматтағы 60 бейнеролик әзірленді. Бұл бейнероликтер Қазақстанның әлемдік мәдени контексте бай рухани тарихы мен ежелгі дәстүрлері бар ел ретінде танылуы үшін орналасқан киелі нысандар өңірлердің визит карточкалары болып табылады, сондай-ақ келу және ішкі туризмді дамытуға ықпал етеді. Бұл бейнероликтер әлеуметтік желілерде (Фейсбук, Вконтакте, инстаграм, WhatsApp, Telegramm) және ютуб видео хостингінде кеңінен жарияланды. Бірінші аптада бейнелер 300 000-нан астам қаралды. Бүгінгі таңда әлеуметтік желілерде "Қасиетті Қазақстан" орталығының ресми парақшаларында 20 000-нан астам жазылушы бар. Сондай-ақ, бұл бейнероликтер сайтқа жүктелді ruh.kz.осылайша, бұл бейнероликтер киелі нысандарды туристік қызығушылық жоғары орындарға айналдыру мақсатында тарихи-мәдени объектілерді жарнамалауға көмектеседі.
Астана және Атырау қалаларында "Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы" жобасын іске асыру бойынша жұмыс тобы - өлкетанушылардың үш халықаралық форумы ұйымдастырылып, өткізілді. 2019 жылы Қазақстан Республикасы Ұлттық музейінде "Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы" атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференция өткізілді.
Жоғарыда аталған барлық жобалар Қазақстандағы киелі практикалар мен киелі орындар туралы дәстүрлі білім жүйелерін өзектілендіруге, рухани тарихтың әлеуетін жаңа жаңғырту үдерістерінде қолдануға, келу және ішкі туризмді дамытуға, ерте мектеп жасынан бастап Қазақстан азаматтарының ұлттық сәйкестігін қалыптастыру үшін базалық білім беру негіздерін жасауға бағытталған.
